Wat zijn volatiele aandelen? (+ 10 tips)

Wanneer je begint met beleggen valt er behoorlijk wat te kiezen. Wil je je geld beleggen voor de langere termijn, of toch meer bezig zijn met aandelen die alle kanten op kunnen schieten? Dit soort aandelen worden in vaktermen ‘volatiele aandelen genoemd’ en zijn populair onder beleggers die graag risico nemen en daytraders. Bij volatiliteit in de markt zie je meer schommelingen in de koersen dan doorgaans. In dit artikel gaan we dieper in op volatiliteit, en geven we aan welk type aandelen en bedrijven volatiel zijn.

Waarom is een volatiel aandeel interessant?

Volatiele aandelen zijn vanwege de hoge schommelingen dus interessant voor daytraders. Maar ook voor beleggers met een langere horizon kan beleggen in volatiele aandelen interessant zijn.

High risk, high reward

Doorgaans is het namelijk zo dat volatiele aandelen meer risico met zich meebrengen. Door slimme keuzes te maken, kun je als belegger de juiste volatiele aandelen kiezen en op lange termijn veel rendement behalen. Hierbij kan het juist helpen om niet van dag tot dag naar je beleggingen te kijken en uit te zoomen. Een goed voorbeeld hiervan is Bitcoin. Wanneer je de koers van dag tot dag of zelfs van jaar tot jaar bekijkt, lijkt het een zeer risicovolle belegging die voor veel mensen niet interessant is vanwege de hoge volatiliteit. Het risico dat je belegging volgend jaar 80% minder waard is, is aanwezig bij Bitcoin. Wanneer je echter uitzoomt en de koers op een tijdsschaal van 4 jaar bekijkt, zie je dat Bitcoin iedere 4 jaar in prijs is gestegen, en steeds hogere bodems maakt. In dat geval maakt het dus niet uit wanneer je op de top van 2017 (€16.400) hebt gekocht. Je hebt in dat geval je belegging zien dalen tot €3.000, maar door je belegging op een langere horizon te bekijken, toch winst kunnen maken door vast te houden aan je belegging.

Belangrijk is wel dat je overtuiging hebt in de volatiele belegging die je doet, zodat je niet wanneer de prijs door de helft gaat alsnog met verlies gaat verkopen. Je kunt dit risico indekken door Dollar Cost Averaging toe te passen. Daar vertellen we je later in dit artikel meer over.

Daytrading

Beleggen in volatiele aandelen wordt door veel beleggers gedaan door op relatief korte termijn aandelen snel te kopen en te verkopen. Dit wordt ook wel daytrading genoemd. Door de hoge volatiliteit in een aandeel is het voor daytraders mogelijk grote winsten te behalen door op een laag moment in te kopen, en op een hoger moment te verkopen. Er zijn ook hedgefunds die daytrading automatiseren op basis van algoritmes. Voor kleine belegger is er een groot nadeel aan daytraden: de transactiekosten. Deze kosten betaal je bij elke aan- of verkoop aan de broker. Hierdoor valt een deel van de behaalde winst weg. Korte termijn handelen gaat meestal al over kleinere percentages, dus voor een goed rendement heb je vaak een aardig startkapitaal nodig.

Daarnaast is daytrading een vak apart. Het is iets dat je niet zomaar kunt leren en jaren ervaring in de markten vereist op echt succesvol te worden. Daytraden is niet zonder risico’s en om op deze manier succesvol te kunnen handelen heb je veel kennis van de markt nodig, zeker als je niet de beschikking hebt over slimme algoritmes. Het inspelen op mogelijke (sterke) veranderingen in de koers vereist stalen zenuwen en controle over je emoties. Ook vindt men het vaak lastig om ‘in control’ te blijven. De verleiding die er is om iets te kopen wat niet in het originele plan zat is soms (te) groot.

Daytraden in opties

Je hebt misschien weleens van opties gehoord. Opties zijn zeer populair onder daytraders. Met een optie probeer je te voorspellen of een koers gaat stijgen, of dalen. Opties zijn zeer veranderlijk qua prijs, en daarom wordt er vaak in gehandeld door daytraders. Doordat opties vaak werken met een hefboom, kun je deze financiële producten als trader gebruiken om ook in stabielere markten te handelen op volatiliteit. Als je kijkt naar het risico van opties zie je dat de opties met een hoog rendement, een lagere kans van slagen hebben. Rendement is recht evenredig met risico, je kunt nou eenmaal niet voor een dubbeltje op de eerste rij zitten.

Risico’s bij investeren in volatiele aandelen

Als je aandachtig hebt gelezen zal dit stukje niet verrassend komen; het kan risicovol zijn om te handelen in volatiele aandelen. Meestal wordt door experts aangeraden om het grootste deel van je beleggingsportefeuille te vullen met beleggingen die een lage volatiliteit hebben. Het percentage van risicovolle beleggingen is natuurlijk volledig aan jezelf, maar een percentage van 10 à 20% is een verstandige max om aan te houden.

Veel bezig zijn met volatiele aandelen moet je eigenlijk zien als iets anders dan beleggen. Bij een belegging investeer je meestal in bepaalde aandelen of zelfs obligaties, en kijk je er voor een langere tijd niet meer naar. Het is veel meer gericht op de lange termijn. Investeren in volatiele aandelen moet je meer zien als handelen. Het hoeft echter niet altijd zo te zijn, dat je bij het handelen in volatiele aandelen alleen voor de korte termijn kiest. Om volatiele aandelen ook aantrekkelijk te maken voor minder impulsieve beleggers is er de DCA-techniek.

Risico beperken door het gebruik van DCA (Dollar Cost Averaging)

Als er sprake is van een (zeer) volatiele markt, en je je risico wilt indekken, kan het verstandig zijn om de DCA techniek toe te passen. Als je hier nog niet bekend mee bent, een korte introductie. De Dollar Cost Averaging techniek is een manier om je beleggingen te spreiden. Je spreekt bijvoorbeeld met jezelf af dat je elke maand een (aantal) aandelen van een bepaald bedrijf koopt. Door deze aandelen niet in tegelijk te kopen, minimaliseer je het risico op een te hoge koers. Je haalt de waan van de dag als het ware weg. Door de DCA-tactiek toe te passen kun je alsnog investeren in volatiele aandelen, zonder té grote risico’s te lopen. Bovendien hoef je er niet constant mee bezig te zijn. Je kunt het een beetje zien als de tegenhanger van daytrading.

Welke aandelen hebben meestal een hoge volatiliteit?

Hieronder behandelen we drie type aandelen die bekend staan om de hoge mate van volatiliteit. Hierin benoemen we bedrijven met een lage marktkapitalisatie waar veel ruimte is voor groei, maar ook meer risico is op falen. De marktkapitalisatie zegt iets over de financiële situatie, en minder over het segment waar het bedrijf zich in bevindt. Een bepaald segment kan ook een voorspelling geven van de volatiliteit van een aandeel. Disruptieve bedrijven en bedrijven in zeer technische industrieën zijn meestal redelijk volatiel. Ook benoemen we aandelen met een laag handelsvolume. Sommige bedrijven met een lage marktkapitalisatie en weinig handelsvolume kwalificeren zich als ‘penny stock’.

Disruptieve bedrijven

Er is sprake van disruptieve bedrijven of technologieën als er een ontwikkeling is die de industrie snel en volledig veranderd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de iPhone van Apple. Toen deze werd gelanceerd, veranderde de smartphone-industrie volledig, als deze überhaupt al een industrie kon worden genoemd in die tijd.

Bedrijven die veel met nieuwe technologieën bezig zijn, zijn meestal volatiel. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan chipmakers. Veranderingen liggen hier altijd op de loer. Een snel veranderende industrie staat meestal gelijk aan een hogere mate van volatiliteit. Een kleine stap in de Research & Development delen kan tot een enorme koersstijging lijden, doordat er bijvoorbeeld nog geen dominante technologie is. Als een disruptieve innovatie eenmaal is geaccepteerd en langzaam uitgroeit tot zo’n dominante technologie, zal de volatiliteit in deze markt dalen. Ook het aantal volatiele neemt af.

Bedrijven met lagere marktkapitalisatie

Marktkapitalisatie is afgeleid van het Engelse woord market cap, en betekent niet veel meer dan de beurswaarde van een bedrijf. Strikt genomen is dit het aantal uitgegeven aandelen vermenigvuldigd met de huidige koers. Als er wordt gesproken over de ‘grootste of waardevolste bedrijven ter wereld’ wordt er altijd gekeken naar de marktkapitalisatie. Op het moment van schrijven is dat Apple, met een beurswaarde van meer dan 2.300 miljard (ook wel 2,3 triljoen) Dollar.

Hoe hoger de marktkapitalisatie, hoe minder groot het effect zal zijn als een groep beleggers zijn/haar aandelen verkoopt. Hierdoor zullen bedrijven met een hoge marktkapitalisatie minder volatiel zijn dan kleinere bedrijven – wat op zich logisch is.

De marktkapitalisatie wordt gelinkt met de Volume-Price trend, ook wel de Volume & Spread genoemd. Deze VPT zegt iets over de geldstromen van een bedrijf. Het combineert de prijs en de marktkapitalisatie van een aandeel. Met de VPT kun je sneller zijn of een snelle prijsdaling of stijging daadwerkelijk van invloed kan zijn op de waarde van een bedrijf. Een bedrijf met een lagere marktkapitalisatie kan snel dalen, maar net zo rap weer de lucht in schieten. Met de VPT kun je dit soort trends wat makkelijker volgen. Goede kennis van de VPT is aan te raden als je wil gaan handelen in aandelen met hoge volatiliteit.

Aandelen met weinig volume en een hoge spread

Aanvullend op bedrijven met een lage marktkapitalisatie, kunnen we ook zeggen dat aandelen met weinig handelsvolume vaak volatieler zijn dan andere aandelen. Dat zit zo: doordat er weinig gehandeld wordt in een aandeel, kan het zijn dat de bied en laatkanten verder uit elkaar staan (spread). De biedkant is namelijk de minimale prijs die handelaars voor een aandeel willen geven, en de laatkant is de minimale prijs die verkopers voor hun aandelen willen hebben. Als er weinig mensen aandelen verkopen of kopen, is het soms wachten tot er weer een order gevuld wordt. De aankoopprijs bepaald de huidige koers van een aandeel (ongeacht of deze aan de bied of laatkant is gevuld).

Voorbeeld: In het orderboek van ‘Aandeel A’  staat een kooporder voor 50 aandelen aan de biedkant voor een prijs van €2,40. Aan de laatkant staat een verkooporder van 70 aandelen voor een prijs van €2,81. In dit hypothetische geval is er wellicht een koper die graag 20 aandelen wilt kopen. Wanneer deze een market-buy doet, koopt hij direct van de laatkant van het orderboek. Nadat hij de transactie heeft afgerond is de koers van het aandeel €2,81; de laatst verhandelde prijs. Wanneer er vervolgens een verkoper is die graag 20 aandelen wilt verkopen, kan hij dat doen door een limiet-order te zetten, maar wanneer deze verkoper direct wil verkopen, kan deze verkopen aan de kooporder op de biedkant. Na deze transactie is de koers van Aandeel A €2,40.

Je kunt je dus voorstellen dat bij een aandeel met weinig volume, wanneer er net een order aan de laatkant is gevuld en er daarna een order aan de koopkant gevuld wordt, de koers behoorlijk heen en weer kan schieten.

Hoe wordt volatiliteit gemeten?

Volatiliteit geeft de mate van beweeglijkheid van een aandeel aan. Hierbij wordt met een hogere volatiliteit bedoeld dat er grote prijsschommelingen mogelijk zijn. Een volatiel aandeel kan dus zomaar in relatief korte tijd een paar procent in prijs dalen, danwel stijgen.

De volatiliteit berekenen is geen ingewikkelde berekening. Deze berekening kijkt naar de standaarddeviatie van de koers. Belangrijk om te weten is dat de waarde van de volatiliteit sterk afhangt van de periode waarin deze wordt opgemeten. Kijk maar eens naar de volgende twee voorbeelden.

• Aandeel 1: Opent op 100 – daalt naar 80 – stijgt naar 115 – eindigt op 97
• Aandeel 2: Opent op 100 – stijgt naar 101 – daalt naar 98 – eindigt op 96.

De volatiliteit van het Aandeel 1 is na een dag lager dan die van Aandeel 2, maar gedurende de dag is Aandeel 1 alle kanten opgeschoten, terwijl Aandeel 2 redelijk stabiel is gebleven. Bekijk dus goed welke tijdsperiode is gebruikt voor de berekening van de volatiliteit van een aandeel.

Volatiliteit om de staat van de markt weer te geven

We hebben hier hierboven al over opties gehad. Opties kunnen gelinkt worden aan de volatiliteit van een markt. Over het algemeen kun je zeggen dat opties iets zeggen over wat een belegger verwacht van een aandeel of aandelenpakket. Gaat dit stijgen of dalen? De prijs van zo’n optie verandert bij een onzekere markt, en dat heeft zijn weerslag op de volatiliteit. Er zijn bepaalde indexen die volatiliteit van meerdere aandelen samenvoegen, om de staat van een markt of de gehele economie weer te geven. Een van de bekendste indexen is de VIX:

De VIX: Volatility Index

De VIX is een afkorting voor Volatility Index, en deze index is gelinkt aan de S&P 500 (index van de 500 grootste Amerikaanse bedrijven). De VIX geeft de verwachte volatiliteit van de S&P 500 weer, en doet dit op basis van de opties die gelden op alle 500 bedrijven. Bij een hoge stand van de VIX (het geldt overigens ook voor andere volatiliteitsindexen) is er sprake van een onzekere markt. De prijzen vliegen heen en weer, al gaat het merendeel juist omlaag. Als de VIX laag staat, gebeurt er niet zoveel. De markt stijgt meestal lichtelijk.

Als bewuste belegger ben je dus goed op de hoogte van de stand van de VIX, aangezien deze een betrouwbaar beeld geeft van de huidige status van de S&P, die op zijn beurt weer zeer representatief is voor de staat van de wereldeconomie.

10 voorbeelden van volatiele aandelen

Nu je wat wegwijs bent geworden in de wereld van volatiele aandelen, kun je rustig het volgende lijstje eens doornemen, en kijken of deze aandelen misschien wat voor jou zijn. We hebben in eerste instantie gekozen voor een aantal Nederlandse bedrijven, die verhandelbaar zijn op de AEX. De volatiliteit van sommige voorbeelden verbleekt echter bij enkele Amerikaans fondsen. Hier zijn daarom ook een aantal van genoemd.

1. Tesla

Tesla staat stipt op 1, als is het alleen maar door de excentrieke CEO en oprichter van het bedrijf – Elon Musk. Een uitspraak van hem kan het aandeel zo meerdere procenten doen stijgen of dalen. Uitspraken over Bitcoin, het opsteken van een joint bij een interview, alles wat Musk doet licht onder een vergrootglas. Naast deze persoonlijke touch is Tesla sowieso een volatiel bedrijf. 2020 was het eerste jaar waarin winst werd gemaakt, toch doet het aandeel het al tijden goed. Een van de meest interessante aandelen die je op de beurs kunt vinden.

2. AMD

AMD is een van de bekendste chipmakers wereldwijd. Misschien is alleen Intel nog groter. AMD bevindt zich in een zeer technische markt. Al jarenlang stijgen de prijzen in de techsector, en er wordt gevreesd voor een bubbel. Hierdoor zijn er soms heftige, maar korte correcties. AMD is een volatiel aandeel, dat je echt kunt overwegen als je wil investeren.

3. Walt Disney

Misschien een vreemde eend in de bijt, maar de laatste jaren gaat Walt Disney alle kanten op. De coronacrisis heeft hard toegeslagen, mede doordat alle attractiepark gesloten zijn. De filmindustrie doet wat het kan, en de streamingdiensten doen het goed. Kortom, er verandert veel voor dit Amerikaanse bedrijf. Deze veranderingen zijn zichtbaar op de beurs. Goed om in de gaten te houden

4. SBM Offshore

De oliesector is al een van de meest veranderlijke sectoren van de markt. De macht van grote oliestaten kan de olieprijs ver doen stijgen, maar natuurlijk ook dalen. SBM Offshore is gespecialiseerd in het verkrijgen van olie uit de oceaan, en is daarom sterk afhankelijk van de olieprijs. De koers reageert altijd nog heftiger op een verandering in de olieprijs dan bijvoorbeeld Shell.

5. Fugro

Fugro lijkt wat dat betreft wel een beetje op SBM Offshore, aangezien ze een beetje in hetzelfde vaarwater zitten. Fugro is namelijk een bodemonderzoeker en wordt vaak ingezet door bedrijven die naar olie willen boren. Ook Fugro is dus een zeer volatiel aandeel.

6. Arconic

Arconic is in Nederland misschien niet zo bekend, maar deze aluminiumfabrikant is op de Amerikaanse beurs een hele grote speler. Over het gehele jaar 2019 was het de nummer 4 van de S&P 500 op het gebied van volatiliteit. Aluminium en andere grondstof bedrijven zitten per definitie aan de volatiele kant, omdat ze afhankelijk zijn van de wereldwijde, (in dit geval) aluminiumprijs.

7. Nvidia

Nvidia is een van de meest volatiele fondsen te vinden op de internationale beurzen, die wel een hoge marktkapitalisatie heeft. Nvidia is een techbedrijf dat GPU’s maakt – de grafische kaarten die computers nodig hebben om bijvoorbeeld spellen te kunnen spelen – en SOC’s in mobiele apparaten. Een SOC is het gedeelte waar het geheugen, de processor en antennes van een telefoon op worden bevestigd. Techbedrijven zijn sowieso relatief volatiel en ook de prijs van Nvidia kan zomaar een paar procent stijgen/dalen in een dag.

8. ASML

ASML is een van Nederlandse grootste schatten. Het bedrijf maakt halfgeleiders, die onmisbaar zijn bij het bouwen van CPU’s of andere microchips. Net als bij Nvidia geldt dat ASML redelijk volatiel is, al is de volatiliteit de laatste tijd vergelijkbaar met de rest van de AEX.

9. Galapagos

Galapagos is ook verhandelbaar aan de Amsterdamse Beurs, en past ook zeker in dit rijtje. Galapagos bevindt zich in de bio-industrie, waar innovaties elkaar in rap tempo opvolgen. Een markt met veel innovaties zit meestal vol volatiele aandelen, en dat geldt ook voor Galapagos. Zeker ten tijde van de coronacrisis is er veel beweging te zien in de farmaceutische- en biotech-industrie.

10. Nektar Therapeutics

In hetzelfde straatje als Galapagos vind je ook Nektar Therapeutics. Dit aandeel is verhandelbaar aan de NASDAQ, de Amerikaanse techbeurs. Nektar Therapeutics is wat meer gespecialiseerd in het ontwikkelen van de testfases van nieuwe medicijnen. Dit gaat vaak gepaard met tegenvallende, dan wel hoopvolle resultaten. En dit soort resultaten vinden hun weg altijd terug naar de koers van het bedrijf.

Dit artikel is geschreven door Dik de Graaf

Fanatiek blogger en altijd op zoek naar diepgang. Bijt zich helemaal vast in een onderwerp om alles tot in de puntjes uit te zoeken. Gek op reizen, sporten en lezen.

Website